برگزاری پیش همایش آجر و آجرکاری در هنر و معماری ایران در واحد دزفول/ پروفسور ارفعی: قدمت آجرهای به کار رفته در چغازنبیل به ۲۲۵۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، شهرستان دزفول را شهر آجر که در محدوده جغرافیایی‌اش یک تاریخ کهن ومملو از فرهیختگی، شکوفایی و اعتبار دارد تعریف کرد و گفت: این خطه دانشمندان، فرهیختگان، هنرمندان و عارفان زیادی را تحویل جامعه داده است.

دکتر ناصر سراج خرمی، آثار باستانی موجود در گوشه، گوشه این شهرستان را نشان از حکایتی تاریخی و تمدن این مرز بوم دانست و با معرفی برخی آثار باستانی منطقه از جمله پل باستانی ۱۷۰۰ ساله، آسیاب‌های آبی، ساباط، ایوان کرخه، و تپه چغامیش به عنوان نخستین منزلگاه خط گفت: «این آثار نمادی از تمدن اصیل ایران هستند که در دزفول جای گرفته‌اند. این تمدن با جان فشانی میلیون‌ها نفر در طول تاریخ شکل گرفته که باید حفظ، شناسایی و به شهرستان، کشور و جهان معرفی گردند.»

وی افزود: «اگر این آثار و بناهای منحصربفرد مورد توجه و حفاظت قرار نگیرد و نابود شوند، تمدن خود را از دست خواهیم داد.»

حبیب‌الله آصفی فرماندار ویژه شهرستان دزفول، با تاکید بر اینکه شهر دزفول با ویژگی‌های منحصربفرد باید بیشتر معرفی شود، افزود: «ظرفیت‌های ملی و جهانی دزفول در بخش‌های مختلف به ویژه در زمینه گردشگری و میراث فرهنگی باید بیشتر معرفی شوند.»

رئیس شورای اسلامی شهر دزفول نیز بر توجه و رویکرد شورای اسلامی و شهرداری دزفول در راستای حفظ معماری اصیل ایرانی اسلامی تاکید کرد و گفت: «از آنجا که بیشتر ساکنان بافت قدیم دزفول از قشر ضعیف جامعه هستند، باید آموزش شهروندی و ارائه‌های راهکارهای تشویقی به ساکنان این بافت در راستای حفظ بنا‌ها مورد توجه قرار گیرد.»

عظیم سرافراز افزود: «در صورتی که به نقش مردم در حفظ بافت قدیم دزفول توجه نشود در راستای حفظ این بافت نمی‌توان کار جدی انجام داد.»

استاد پروفسور عبدالمجید ارفعی اوزی، باستان‌شناس، زبان‌شناس، نخستین مترجم ایرانی فرمان کورش از زبان اصلی به فارسی و تنها متخصص زبان‌های ایلامی و اکدی در جهان است.، در پیش همایش آجر و آجرکاری در هنر و معماری ایران – دزفول در سخنانی به تشریح ویژگی‌های آجر نوشته‌های دشت خوزستان پرداخت و گفت: «در ساخت معبد جهانی چغازنبیل شوش آجرهایی استفاده شده که تاریخ آن‌ها به ۲۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد که در نوع خود جزء نخستین نوشته‌های بشر است.»

وی با بیان اینکه در ساخت قلعه شوش به دست باستان‌شناسان فرانسوی در بیش از ۱۰۰ سال پیش نمونه‌هایی از آجر نوشته‌های پیش از میلاد استفاده شده، افزود: «آجرنویسی برای پرستش خدایان عیلامی به کار رفته است.»

نمونه‌های مختلفی از آجر نوشته‌ها مربوط به دوره‌های کهن وجود دارد که شامل یک تا ۲۶ خط نوشته است ضمن اینکه آجر نوشته‌هایی از یک جهت تا ۶ جهت نیز مشاهده شده است.

وی یکی از منحصر به فرد‌ترین آجر نوشته‌ها را مربوط به معبد چغازنبیل دانست و گفت: این آجر نوشته به طول ۴۷ سانتی م‌تر، ضخامت ۱۵ و عرض ۳۰ سانتی متر در نوع خود بی‌نظیر بوده این درحالی است که آجر نوشته‌ها چهار گوش بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر با ضخامت هشت تا ۱۲ سانتی متر است.

ارفعی ابراز امیدواری کرد با کاوش‌های باستان‌شناسی در منطقه و دشت خوزستان نمونه‌های دیگری از آجر نوشته‌ها به دست آید تا بتوان تاریخ این سرزمین را واضح‌تر معرفی کرد.

در این همایش با اهدای تندیس فرهنگستان هنر از تلاش خستگی ناپذیر پروفسور عبدالمجید ارفعی تجلیل شد.

در این همایش همچنین از مرحوم حاج عبدالمجید عنایتی عروه، غلامرضا نویدنژاد، محمدحسین نعمانی فر، غلام موذن‌زاده و حسین حاتمی نیا از معماران صاحب نام دزفول با اهدای تندیس فرهنگستان هنر تجلیل شد.

در بخش دوم این همایش با پانل علمی آغاز شد. این پانل با حضور دکتر امامی‌فر دبیر علمی پیش همایش دزفول، دکتر مکی‌نژاد دبیر علمی همایش آجر و آجر کاری و دکتر خانیکی عضو شورای علمی فرهنگستان هنر تشکیل شد.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، در مورد پیدایش آجر و آجرکاری در شهرستان دزفول گفت: این پیدایش در شرایطی ایجاد شد که نیاز بود دزفول از حالت اسکان موقت تبدیل به محل اسکان دائمی شود که پیش نیاز آنجاهایی برای امنیت ساکنین و دام‌های آنان بود. لذا عمدتا از طریق شکاف در پارفیل‌های رودخانه‌ها و کران‌های آن موفق به حفر سازه‌هایی به نام کهف یا کت شدند که در دو یا سه لایه مشهود است، لایه اولی تابستانی و لایه دوم بهاری که برای مهار سیلاب‌ها بود. تفکری که در حفر کت‌های ساده و ابتدایی بود مواردی لحاظ شده بود که برگرفته از طراح کبیر خلقت خداوند متعال می‌باشد. این موارد کفاف نکرد و با زیادشدن جمعیت منجر به طراحی شهری به نام دزفول که مستشرقین غربی آن را شهری آجرپایه و طراحی آن برای مدرنیته (طراحی دقیق، آمایش و پیداکردن مصالح) بود تعریف کردند.

دکتر نجف هدایت ، دزفول را با توجه به امکانات از جمله خاک، آجر و نرم افزار‌ها و باتوجه به کیفیت مصالح بی‌بدلیل آن، دزفول بزرگ معرفی کرد.

در ادامه پانل علمی با ارائه سخنرانی و مقاله با حضور دکتر وثیق، دکتر تابان، دکتر علی‌زاده، استاد مقدم نیا دزفولی پایان یافت.

همایش آجر و آجرکاری در هنر و معماری ایران به عنوان پیش همایش دزفول شهر آجر روز به همت فرهنگستان هنر و همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، فرمانداری، شهرداری و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دزفول برگزار شد.

دبیر علمی این پیش همایش دکتر امامی‌فر و دبیر اجرایی دکتر مجتبی زرگرزاده بود. برپایی نمایشگاه عکس که شامل ۲۶ اثر عکاسی در ابعاد بزرگ از بافت قدیم دزفول به نمایش در آمده است که برخی از این بنا‌ها اکنون تخریب شده و اثری از آن‌ها در دزفول نیست. و بعد از همایش از سازه‌های آبی، بافت قدیم آجری، شهرستان دزفول و سایت‌های آجری شوش، چغازنبیل بازدید بعمل آمد.